На свете есть 8 милиардов человек, и все они разные․Одни добрый, а другой злой, один весёлый, другой грустный. Бывают люди у который одинаковые интиресы но у них точно будет различии.В мире множоство талантов, интиресов и так далее а если бы люди были одинаковимы, то люди бы любили всех одинаково, а любить всех одинаково, означает что все для табя одинаково безразличны.
Day: 27.02.2023
Բազմաբջջիջ կենդանիներ
Բազմաբջիջ կենդանիների ենթաթագավորությունը կազմում են զարգացման առավելագույն աստիճանի հասած կենդանի օրգանիզմները: Բազմաբջիջ կենդանիների հիմնական կարգաբանական տիպերը և դասերը, սկիզբ առնելով միմյանցից, հասել են զարգացման բարձրագույն աստիճանի: Բազմաբջիջ կենդանիներից օղակավոր որդերը սկիզբ են տվել առավել կատարյալ մյուս բոլոր օրգանիզմներին: Միջատները հանդիսանում են բնության մեջ ամենաբազմազան օրգանիզմները, ձկները, իրավամբ, ջրային տարածության տիրակալներն են: Բազմաբջիջ կենդանիների ենթաթագավորությունից մարդը ներկայանում է որպես բնության զարդ ու կատարելություն:Բազմաբջիջ կենդանիների օրգանիզմը կազմված է միլիոնավոր բջիջների ամբողջությունից, որոնց համակարգված և ամբողջական աշխատանքը այն դարձնում է միավորված ընդհանրական համակարգ:
Բազմաբջիջ կենդանիների օրգանիզմը.
— ունի մասնագիտացված բջիջներ,
— ունի մասնագիտացված բջիջներից կազմված տարբերակված հյուսվածքներ,
— ունի տարբեր հյուսվածքներից կազմված և խիստ որոշակի գործառույթ ունեցող օրգաններ,
— ունի տարբեր գործառույթներ, բայց նույն նշանակությամբ օրգաններից համախմբված օրգան — համակարգեր,
— ունի մինչև 10 հիմնական օրգան — համակարգերից և մինչև 4 հիմնական հյուսվածքներից կազմված օրգանիզմ:
Բազմաբջիջ կենդանիները ունեն հետևյալ կարգաբանական դիրքը.
ԿՈՐԻԶԱՎՈՐՆԵՐԻ ՎԵՐՆԱԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ
⬇
ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ
⬇
ԲԱԶՄԱԲՋՋԻՋ ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐԻ ՎԵՐՆԱԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆ
⬇ ⬇
ԱՆՈՂՆԱՇԱՐԱՎՈՐՆԵՐ ՈՂՆԱՇԱՐԱՎՈՐՆԵՐ
Անողնաշարավորների կազմի մեջ մտնում են.
- Աղեխորշավորների տիպը. ներկայացուցիչներն են մեդուզաները:
- Տափակ որդերի տիպը. ներկայացուցիչն է պլանարիան:
- Օղակավոր որդերի տիպը. ներկայացուցիչն է անձրևորդը:
- Փափկամարմինների տիպը. ներկայացուցիչն է խխունջը:
- Հոդվածոտանիների տիպը. ներկայացուցիչներն են խեցգետնակերպերը, սարդակերպերը, միջատները:
Ողնաշարավորների կազմի մեջ մտնում է քորդավորների տիպը.
- Ձկների դասը. ներկայացուցիչն է շնաձուկը:
- Երկկենցաղների դասը. ներկայացուցիչն է գորտը, սալամանդրան:
- Սողունների դասը. ներկայացուցիչն է մողեսը, օձը:
- Թռչունների դասը. ներկայացուցիչն է թութակը:
- Կաթնասունների դասը. ներկայացուցիչն է կապիկը, մարդը:
Բազմաբջիջ կենդանիներին բնորոշ են կենդանիներին բնորոշ բոլոր հիմնական հատկանիշները.
Տեղաշարժման բնույթով պայմանավորված` ձևավորվել է բազմաբջիջների մարմնի համաչափությունը:
ա) Հատակին ամրացած և պասիվ տեղաշարժվող օրգանիզմներին հատկանշական է մարմնի ճառագայթային համաչափությունը:
Օրինակ՝ սպունգը, հիդրան, մեդուզան, ծովաստղը:
բ) Ազատ կենսակերպ վարող և ակտիվ տեղաշարժվող օրգանիզմներին հատկանշական է մարմնի երկկողմ համաչափությունը:
Օրինակ՝ խեցգետինները, ձկները, թռչունները, մարդը:
Ակտիվ տեղաշարժումը, ինչպես գիտեք, հանգեցրել է թթվածնի պահանջարկի ավելացման, ինչի արդյունքում որոշակի փուլից հետո բազմաբջիջներին բնորոշ են դարձել շնչառական օրգանները:
- Խռիկներով շնչում են ջրային կյանք վարող կենդանիները՝ խեցգետինները, ձկները:
- Շնչառական խողովակներով շնչում են ցամաքային կենսակերպ վարող կենդանիները՝ սարդերը, բզեզները, թիթեռները:
- Մաշկային ծածկույթի շնորհիվ շնչում են կիսաջրային կենսակերպ վարող օրգանիզմները՝ գորտերը, դոդոշները, սալամանդրաները:
- Թոքերով շնչում են ցամաքային կենսակերպ վարող կենդանիները՝ թռչունները, գազանները, մարդը:
Պարզ զարգացած բազմաբջիջ կենդանիները տեղաշարժվում են ողջ մարմնով և հատուկ օրգաններ չունեն: Օրինակ՝ որդերը:
Ակտիվ տեղաշարժումը հնարավոր է դառնում միայն հատուկ մասնագիտացված օրգանների միջոցով:
Տարբերակում ենք տեղաշարժում ապահովող երեք հիմնական օրգաններ՝
1. Լողակներ — տեղաշարժվում են ջրային միջավայրում: Օրինակ՝ ձկները, ջրային կրիաները, դելֆինները, կետերը:
2. Թևեր— տեղաշարժվում են օդային միջավայրում: Օրինակ՝ մեղուները, թութակները, թռչող դինոզավրերը, չղջիկները:
3. Ոտքեր— տեղաշարժվում են ցամաքային միջավայրում: Օրինակ՝ գորտերը, ծղրիդները, մողեսները, մարդը:
Կառուցվածքային հիմնական հատկանիշներով պայմանավորված բոլոր բազմաբջիջ կենդանիները բաժանվում են 2 մեծ խմբի՝ անողնաշարավորների և ողնաշարավորների:
Դրանք ևս իրենց հերթին դասակարգվում են ըստ ավելի փոքր առանձնահատկությունների.
Ողնաշարավոր կենդանիներ՝
- Տաքարյուններ — թռչուններ, կաթնասուններ, մարդ
- Սառնարյուններ — ձկներ, գորտեր, սողուններ
Անողնաշարավոր կենդանիներ՝
Այնուհանդերձ պետք է նշել, որ անողնաշարավորները ևս, իրենց մարմնի ջերմաստիճանից ելնելով, սառնարյուն են:
- Անոտանիներ — մեդուզաներ, որդեր
- Հոդվածոտանիներ — սարդեր, կարիճներ, մրջյուններ
Գործնական աշխատանք
127.․Տրված բառերը տեղադրի՛ր կետերի փոխարեն՝ համապատասխանեցնելով նախադասություններին:
Նախօրոք, շնորհք, մեհյան, ներողություն, խոչընդոտող, նրբանկատ:
Այնքան շատ են խոչնդոտող ու խանգարողները, որ էլ ոչինչ չեմ ուզում անել:
Դե՛, ցո՛ւյց տուր շնորհքդ, թող տեսնեն, թե ինչեր ես անում:
Նախօրոք ամեն ինչ պատրաստել էր, որ հետո իրար չխառնվեր։
Ներողություն խնդրեց ու հանգիստ դուրս եկավ. կարծես ոչինչ չէր եղել:
Հեթանոսական մեհյան տեղում է կառուցվել այս տաճարը:
Շատ նրբանկատ մարդ է. երբեք ընկերներիս մոտ ինձ դիտողություն չի անում:
128․Շարքերում գտիր ուղղագրական սխալները:
- արփշիռ, փաղչել, հորձանուտ, տարրալուծել
Արփշիռ❌-արբշիռ✅Փաղչել❌-փախուստ✅ - արհամարել, տարորոշել, ավելորդ, բոխկ
Արհամարել-արհամարհելբոխկ❌-բողկ✅ - քսուք, ժայտքել, ճմռթել, գախտագողի
ժայտքել❌-ժայթքել✅գախտագողի❌-գաղտնագողի✅ - պարքև, պանդուղտ, սայթակել, դշխուհի
պարքև❌-պարգև✅պանդուղտ❌-պանդուխտ✅
129․Տրված կապակցություններում ընդգծված բառերով փոխաբերական իմաստով բառակապակցություն կազմիր:
Օրինակ՝ մաքուր սրբիչ-մաքուր հոգի
լուսավոր սենյակ-լուսավոր մարդ
բարձր սար-բարձր պատիվ
սև գրիչ-սև հոգի
տափակ տանիք-տափակ հումոր
սուր դանակ-սուր միտք/հումոր
ծանր իր-ծանր բնավորություն/օր
խոր ձոր-խոր միտք
130․Բառաշարքում առանձնացրու հոմանիշ բայերի 6 զույգ:
Սփրթնել, ծաղրել, սարսափել, աղաչել, գունատվել, սաստկանալ, հեգնել, ուժեղանալ, իշխել, ահաբեկվել, աղերսել, տիրել:
Սփրթնել-գունատվել
ծաղրել-հեգնել
սարսափել-ահաբեկվել
աղաչել-աղերսել
սաստկանալ-ուժեղանալ
իշխել-տիրել
131․ Կետերի փոխարեն գրիր ածանցներ:
Օրինակ՝ վազ.- վազք, վազորդ
արմավ.-արմավենի
ուժ.-ուժեղարար
հարսն.-հարսնություն
տենչ.-տենչանք
գործ.-գործնական
մետաղ.-մետաղական
խռով.-խռովական
փայլ.-փայլածու
վերջ.-վերջնական
հոտ.-հոտավետ
հուր.-հրեղեն
խնձոր.-խնձորենի