Ճախարակ/դաս25/

Քննարկվող հարցեր՝

1. Ինչ է ճախարակը:.

2. Ճախարակի ինչ տեսակներ գիտեք:
Հենարանի վրա գցված պարանի շփման ուժը դժվարեցնում է ծանրոցներ բարձրացնելը, դրա համար օգտագործում են շրջագծով փորակ ունեցող փոքրիկ անիվ, որը պտտվում է գոտեկապի մեջ ամրացված առանցքի շուրջը, և կոչվում է ճախարակ։

3. Որ ճախարակն է կոչվում անշարժ:
Եթե բեռը բարձրացնելիս ճախարակի առանցքը մնում է անշարժ, ապա ճախարակը կոչվում է անշարժ ճախարակ։

4. Որ ճախարակն է կոչվում շարժական;
Եթե բեռի շարժման ժամանակ շարժվում է նաև ճախարակը, ապա այն կոչվում է շարժական ճախարակ։

5. Ինչ նպատակով է օգտագործվում անշարժ ճախարակը:
Անշարժ ճախարակը օգտագործվում է ուժի ուղղությունը փոփոխելու համար։

6. Ինչ նպատակով է օգտագործվում շարժական ճախարակը: Այն օգտագործելիս որքան ենք շահում ուժի մեջ:
Ի տարբերություն անշարժ ճախարակի շարժական ճախարակը շահում է ուժի մեջ 2 անգամ։

7.Ինչ  է  բազմաճախարակը: Այն օգտագործելիս որքան ենք շահում ուժի մեջ:
Բազմաճախարակը կազմված է 3 անշարժ և 3 շարժական ճախարակներից, այն օգտագործելիս մենք ուժի մեջ 6 անգամ շահում ենք։

8. Ցույց տվեք ուժի կիրառման կետը, լծակի հենման կետը և ուժերի բազուկները:

Փարվանա

Ա. Կրկնի’ր Չարենցից սովորածդ բանաստեղծությունները։

Բ. Կարդա’ Հ. Թումանյանի <<Փարվանա>> բալլադը։

Առաջադրանքներ`

1.Ի՞նչ կարող եք ասել Փարվանա ճերմակ ամրոցի մասին: Եղե՞լ է արդյոք այդպիսի ամրոց, թե՞ գրողն է հորինել: Ի՞նչ գիտեք Փարվանա լճի մասին:
Ոչ այդպիսի ամրոց չի եղել։

Փարվանա լիճը գտնվում է Հայկական Լեռնաշխարհի պատմական Ջավախք գավառում։ Գտնվում է Նինոծմինդայի տարածաշրջանում՝ Աբուլ Սամսարի և Ջավախքի լեռնաշղթաների միջև, 2074մ բարձրության վրա, ներկայումս համարվում է Վրաստանի ամենամեծ լիճը։

Փարվանայի հինական սնուցումը ստորգետնյա է, լճից սկիզբ է առնում Փարվանա (Թափառվան) գետը, վերջինս Կուր գետի աջակողմյան վտակն է, որը Խերթվից գյուղի մոտ կրկին միախառնվում է Կուրին։

Փարվանան անտարբեր չի թողել նաև բազմաթիվ պոետների և բանաստեղծների։ Վերջիններս բաղմիցս հիշատակել են ողջ Ջավախք աշխարհն ու հատկապես Փարվանան՝ իր  գեղեցկությամբ ու փառահեղությամբ։ Դրանցից հատկանշական է Հ․ Թումանյանի «Փարվանա» բալլադը․

2.Ինչպե՞ս է Թումանյանը բալլադում մարմնավորել հավերժական սիրո գաղափարևը: Ինչի՞ խորհրդանիշ է անշեջ հուրը:
Թումանյանը հավերժական սիրուն մարմնավորել է որպես անշեջ հուր, որ երբեք չի մարի և կտարածի իր ջերմությունն։

3.Ինչպե՞ս է ավարտվում բալլադը, ովքե՞ր էին դարձել թիթեռներ և ինչո՞ւ էին պտտվում կրակի շուրջը:
Բալլադի վերջում Փարվանա արքայադստեր վշտից մի լիճ է գոյանում, որ ծածկում է ողջ քաղաքը, իսկ կտրիճները դառնում են թիթեռնռր որոնք կրակ տեսնելիս հավաքվում են շուրջը, փորձում են տանել և տիրանալ Փարվանա արքայադստերը, բայց ընկնում են մեջը և այրվում։

4. Պարզի’ր, թե ի՞նչ է բալլադը։
Բալլադը քնարա-վիպերգական բանաստեղծություն է, որի մեջ ավանդական, պատմական կամ այլ թեմայով ստեղծված սյուժեն ծավալվում է հեղինակի հույզերի և խոհերի բացահայտմանը զուգընթաց։

Պարապմունք44

1.Հայրը և որդին միասին 52 տարեկան են։ Հինգ տարի առաջ հայրը 5 անգամ մեծ էր որդուց։ Քանի՞ տարեկան են նրանք այժմ։
Պատ․՝40 և 12

2. Մի թիվը մեծ է մյուսից 2 անգամ։ Եթե նրանցից փոքրը մեծացնենք 4 անգամ, իսկ մեծը՝ 2 անգամ, ապա նրանց գումարը կդառնա 80։ Գտեք այդ թվերը։
2x x
2x∙2=4x
x∙4=4x
4x+4x=80
8x=80
x=10
2x=20
Պատ․՝10 և 20

3. Մի թիվը 3 անգամ մեծ է մյուսից։ Եթե այդ թվերից մեծը մեծացվի 2 անգամ, ապա նրանց գումարը կդառնա 105։ Գտեք այդ թվերը։
x 3x
3x∙2=6x
6x+x=105
7x=105
105:7=15
x=15
3x=45
Պատ․՝15 և 45

4. Մի թիվը 17-ով մեծ է մյուսից։ Եթե փոքր թիվը մեծացվի 2 անգամ, իսկ մեծը՝ 16-ով, ապա նրանց գումարը կդառնա 99։ Գտեք այդ թվերը։
x x+17
x∙2=2x
x+17+16=x+33
x+33+2x=99
x+2x=99-33
3x=66
x=22
x+17=39
Պատ․՝39 և 22

5. Թվերից մեկը 12-ով փոքր է մյուսից։ Եթե մեծ թիվը փոքրացվի 3 անգամ, ապա կստանանք մյուս թիվը։ Գտեք այդ թվերը։
x/3=x-12
x=3x-36
36=3x-x
36=2x
x=18
x-12=6
Պատ․՝12 և 6


7. Եղբայրը գտավ 2 անգամ ավելի սպիտակ սունկ, քան քույրը։ Եթե քույրը եղբորը տա 1 սունկ, ապա նրա մոտ 3 անգամ ավելի սունկ կլինի, քան քրոջ մոտ։ Քանի՞ սպիտակ սունկ էր գտել նրանցից յուրաքանչյուրը։
x 2x
3(x-1)=2x+1
3x-3=2x+1
3x-2x=3+1
2x=4
x=2
2x=4
Պատ․՝Քույրը 2, Եղբայրը 4

8. Ավագ եղբայրը 9 անգամ ավելի նամականիշ ունի, քան կրտսեր եղբայրը։ Եթե նա կրտսեր եղբորը տա 5 նամականիշ, ապա նրա մոտ 4 անգամ ավելի նամականիշ կմնա, քան կրտսեր եղբոր մոտ։ Քանի՞ նամականիշ ունի յուրաքանչյուրը։
x 9x
9x-5=4(x+5)
9x-5=4x+20
9x-4x=5+20
5x=25
x=5
9x=45
Պատ․՝Ավագը 45, կրտսերը 5

Լրացուցիչ։ Օրվա խնդիրը
9. Գտեք այն երկնիշ պարզ թվերի քանակը, որոնց թվանշանների տեղափոխումից ևս ստացվում է պարզ թիվ:
11,13,17,31,37,71,73,79,97։
Պատ․՝9 հատ

10. 1. Թվաբանական ռեբուսում ո՞ր թվանշանն է գրված B տառի փոխարեն։

Պատ,՝9